Algemeen
De raad van gemeente Berg en Dal heeft op donderdag 5 juli 2018 de geactualiseerde grondexploitaties op peildatum 1 januari 2018 vastgesteld als financieel kader (Zaaknummer Z-18-66226 en documentnummer VB/Raad/18 /00650). Deze grondexploitaties op peildatum 1 januari 2018 zijn, voor de jaarrekening 2018, geactualiseerd naar peildatum 1 januari 2019. Vaststelling van de geactualiseerde grondexploitaties op peildatum 1 januari 2019 door de raad vindt op donderdag 4 juli 2019 plaats. De prognoses van de te verwachten resultaten van de grondexploitaties zijn hierop gebaseerd.

Bouwgrond In Exploitatie
Het complex Bouwgrond In Exploitatie verantwoorden we op de balans onder vlottende activa (“voorraad gronden onderhanden werken”). Het gaat hier om projecten waarvoor door de raad kaders zijn vastgesteld, waaronder het financieel kader. Voor elk project heeft de raad een grondexploitatiebegroting vastgesteld. Hierbij is sprake van actief grondbeleid waarbij de gemeente een risico loopt, door zelf grond aan te kopen, deze bouw – en woonrijp te maken en vervolgens weer te verkopen. De gemeentelijke kosten dekken we door het verkopen van bouwrijpe gronden.

In het volgende overzicht staan de negen grondexploitaties inclusief beoogde einddatum en bijgestelde einddatum (zoals verwerkt in de geactualiseerde grondexploitatie op peildatum 1 januari 2019):

Uit het overzicht volgt dat er vier van de negen grondexploitaties per 31 december 2018 zijn afgesloten. Alle vier afgesloten grondexploitaties maakten onderdeel uit van het Centrumplan in Groesbeek. De grondexploitaties voor Dorpsstraat Mariëndaal en de Openbare Ruimte (o.a. herinrichting Dorpsstraat) zijn conform prognose afgesloten. De grondexploitaties voor de Spoorlaan en de Markt zijn eerder afgesloten dan op peildatum 1 januari 2018 voorzien. Hieronder volgt een korte motivatie voor de keuze om beide laatstgenoemde grondexploitaties af te sluiten.

Op grond van zowel het Eiffel-rapport naar het project Spoorlaan als het onderzoek van DTNP naar het functioneren van het centrum is een nieuwe projectopdracht vastgesteld. Deze bevat onderdelen die niet waren opgenomen in het oorspronkelijke centrumplan en de daaruit voortvloeiende deelexploitaties. Dit zijn het haalbaarheidsonderzoek naar verplaatsing van de Mallemolen en het verkeersonderzoek. Er is dus sprake van een heel ander project en het college wil niet de suggestie wekken dat de nu afgesloten deelexploitaties dekkend waren voor het nieuwe project. Ook zijn in 2018 alle in de grondexploitatie verwachte opbrengsten (verkoop bouwrijpe grond en subsidies) voor beide projecten gerealiseerd.

Op het moment dat uit het onderzoek volgt dat verplaatsing van sociaal-culturele functies naar het centrum haalbaar is, bestaat opnieuw de mogelijkheid om een nieuwe grondexploitatie te openen of een investeringskrediet in de begroting op te nemen. Hierin kunnen we dan ook de herinrichting van het gebied rondom de Markt en de Spoorlaan opnemen. Voor kosten die tussentijds voor het project worden gemaakt, volgt een voorstel voor een voorbereidingskrediet.

Met het afsluiten van beide grondexploitaties zetten we een streep door het verleden.
Voor deze exploitaties was een flink tekort voorzien. Hiervoor hebben we ook een voorziening gevormd. Die voorziening kan nu voor dit gedeelte vrij vallen. Maar dat bedrag is nog wel nodig om de toekomstige werkzaamheden uit te kunnen voeren. Hiervoor komt zoals eerder aangegeven een nieuw voorstel.
We kunnen met ingang van 1 januari 2019 starten met een schone lei met één van de laatste projecten (naast Kloosterpad West) in het centrum van Groesbeek.

De financiële afwikkeling van de vier grondexploitaties (boekwaarden versus getroffen voorzieningen voor het afdekken van het tekort) heeft per 31 december 2018 plaatsgevonden.

Uit het overzicht volgt dat de boekwaarde per saldo uitkomt op € 1.429.000 negatief per 31 december 2018. Naast de reguliere mutaties in 2018 (gerealiseerde kosten en opbrengsten in 2018) is tussentijds voor een bedrag van € 21.146 winst genomen op basis van het principe “Percentage Of Completion” voor bedrijventerrein Mies en Bouwkamp. Daarnaast zijn vier grondexploitaties afgesloten ter grootte van € 3.246.000 per 31 december 2018. Voor de vier afgesloten grondexploitaties was een voorziening getroffen ter grootte van het verwachte tekort op peildatum 1 januari 2018. Na het salderen van de boekwaarde per 31 december 2018 en de getroffen voorzieningen ontstaat het volgende beeld (in 2018 ontstaat een voordeel):

In onderstaande tabel staan de resultaten van de doorlopende grondexploitaties, verantwoord in het complex Bouwgrond In Exploitatie, op peildatum 1 januari 2019 weergegeven:

In het Besluit Begroting en Verantwoording is aangegeven dat het treffen van een afboeking of een voorziening direct gebeurt bij een verwacht verlies ter grootte van dit volledige verlies. Als sprake is van een voorziening ingericht ter bestrijding van de (verwachte) tekorten in grondexploitaties, dan moeten die worden gepresenteerd als een waarde correctie op de post bouwgrond in exploitatie. De grondexploitatie voor Kloosterpad West kent een tekort en daarvoor is dan ook een voorziening getroffen. Onderstaande tabel geeft het saldo voorraad gronden onderhanden werken op peildatum 1 januari 2019 weer:

In totaal is een voorziening voor het tekort op de grondexploitaties getroffen van € 74.000 per 31 december 2018. Dat leidt tot een saldo onderhanden werken van € 1.356.000 negatief per 31 december 2018.

Per project zoals verantwoord in het complex Bouwgrond In Exploitatie volgt een korte toelichting.